چرا نماز ستون دین است؟

نماز بدین جهت ستون دین است که بدون آن، دین معنا و مفهومى نخواهد داشت؛ همان‏گونه که خیمه بدون ستون، برپا نخواهد بود. نماز عبادتى است جامع و فراگیر و به مثابه ستون و پایه خیمه است. خاصیت بسیارى از عبادت‏ها و دستورات دینى (مثل زکات، حج، جهاد، روزه و...) در نماز جمع شده است. زکات، امتحان میزان عدم دلبستگى به مادیات و گذشتن از امور دنیایى است و در نماز نیز نمازگزار از همه چیز درمیگذرد و به خدا توجّه میکند «مالک یوم الدین». در روزه، بعضى از امور بر انسان حرام میشود و نماز نیز چنین است.

 

شاید علت این که از نماز به‏عنوان ستون دین یاد شده، این باشد که قبولى همه اعمال، بستگى به پذیرش آن دارد و در مقام مثال مانند ستون یک خیمه است که اگر خیمه، ستون نداشته باشد، هرگز پابرجا نمیماند. مسلمانى که نماز نخواند و یا به نماز اهمیت ندهد، اسلام و مسلمانانش مانند خیمه بیستون است.

نظام تربیتى، سیاسى، اقتصادى و اخلاقى اسلام مبتنى بر نظارت درونى و تقوا است؛ یعنى، یک مسلمان بیش از همه چیز، خداى یگانه را مدنظر دارد و او را ناظر بر اعمال خویش میداند و معتقد است معاد و قیامت بر سر راه او قرار داد.

در این نظام، نماز نقش یادآور و هشدار دهنده‏اى را دارد که هر روز و هر شب، این مهم را یادآورى کرده، انسان را از خطر فراموشى حقیقت باز میدارد. در نتیجه نقش بسیار موثرى بر کنترل درونى انسان دارد؛ چنان که خداوند فرموده است. «اقم الصلاة ان الصلاة تنهى عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله اکبر(عنکبوت (29)، آیه 45)؛ نماز را به پادار که نماز آدمى را از کارهاى زشت و ناپسند باز میدارد و همانا ذکر و یاد خداوند، نتیجه بزرگ‏تر است». بنابراین نماز بدان جهت تشریع شده که آدمى، خود را فراموش نکند و بداند که بنده خدا است. نماز مانند چراغ‏هایى است که در فواصل معینى در تاریکى، روشن میشود؛ تا کسى که در راه است، آن را گم نکند و دچار لغزش و انحراف نگردد.